7/24 Psikolojik Danışmanlık merkezi 0533 373 81 23

(Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, doktor veya muayene yerine geçmez. Herhangi bir sorununuz varsa bir uzman psikiyatrisi, psikoterapist veya psikologdan mutlaka yardım alınız)

Grup C:

Çekingen Kişilik Bozukluğu

Bu kişiler genelde reddedilmeye karşı aşırı derecede duyarlıdır ve kendisinden hoşlanacaklarından yüzde yüz emin olmadıkça başkaları ile ilişkiye girmekten çekinirler. Sosyal ortamlarda aşırı derecede rahatsızlık, ürkeklik, kritize edilmekten korkmak ve insanlarla birlikte olmayı gerektiren sosyal aktivitelerden kaçınmak bu hastalığın temel özellikleri arasında sayılabilir. Başkalarının gözünde küçük düşmekten, aptalca bir söz sarf etmekten, hata yapmaktan ve başkalarının önünde kızarıp ağlamaktan korkarlar. Başkalarının kendilerini onaylamayan tavırları karşısında büyük stres yaşarlar. Bu insanlar, aile çevresi dışında yakın hiç bir arkadaşa sahip olmayabilir (her ne kadar isteseler ve başarısızlıkları için kendilerini suçlasalar bile).

Bağımlı Kişilik Bozukluğu

Bu kişiler başka insanlara bağımlı hale gelerek kendileri adına karar vermelerini beklerler. Sürekli olarak birileri tarafından yönlendirilmek, onaylanmak ihtiyacındadırlar. Kritize edildiklerinde ya da onaylanmadıklarında aşırı derecede mutsuz olurlar. Yalnız kalmaktan korkarlar ve bir ilişkileri bittiğinde kahrolurlar, çaresiz ve mutsuz hissederler. Tipik olarak kendilerine hiç güven duymazlar ve çok ender olarak kendi başlarına bir projeye başlayabilir ya da bağımsızca bir iş başarabilir.

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu

Bu kişiler Compulsive personalities are özenli ve tutkulu insanlardır fakat mükemmelliğe ulaşmak için çabalarlar. Asla kendi başarılarından memnun olmazlar ve her seferinde daha fazla sorumluluk üstlenirler. Bu insanlar güvenilir, düzenli ve sistematiktirler ama aşırı katı yapıları değişen ortamlara uyum sağlamalarını imkânsız hale getirir. Genelde aşırı derecede dikkatlidirler öyle ki bir olayın her noktasını dikkatle ölçer ve her detaya dikkat ederler. Bu onların karar vermelerini ve işi bitirmelerini oldukça zorlaştırır.

Duyguları aşırı derecede kontrol altında olmadığında dünya belirsiz bir yer olur ya da başkalarına güvenmek zorunda kalırlar ki bu durumda kendilerini çaresiz ve soyutlanmış hissederler.

Grup Belirsizler:

Pasif-agresif kişilik bozukluğu

Bu üç kategoriye dâhil edilemeyen ama kişilik bozukluğu olarak tanımlanan davranış bozuklukları ayrı bir kategoride tutulur. Pasif-agresif kişilik bozukluğu bu gruba girer ve genelde negatif yaklaşım, ilişkilerde pasif direnç olarak kendini gösteriri.

Kişilik Bozukluklarında Profesyonel Yardım

Bu davranışlar aşırıya kaçtığında, zaman içinde sürekli tekrarlandığında ve sağlıklı bir yaşam sürdürülmesine engel oluşturmaya başlandığında bir psikolog veya pedagoga başvurmak gerekli olabilir.

Kişilik Bozukluklarında Tedavi

Çeşitli Kişilik Bozukluklarını tedavi etmek için farklı metodlar kullanılmaktadır; örneğin bireysel psikoterapi, grup terapisi ya da aile terapisi gibi. Psikoterapi genelde bu kişilerin hastalıklarına yol açan ya da etki eden bilinçaltında ki çatışmaları ortaya çıkarmaya çalışır. İkinci olarak davranışlarının başkaları üzerinde ki etkilerini görmeleri sağlanır. Davranışçı terapide doktor daha çok semptomları yok etmeye çalışır, örneğin ilişki kurmakta zorluk yaşamak, ya da bireysel sorumluluğu üstlenmemek gibi. Bu durumlarda doktor hastalığın nereden kaynaklandığına ya da bilinçaltında yatan nedenlere inmez, kişinin hızlı ve çabuk bir şekilde istediği gelişimi sağlamasına yoğunlaşır. Bazı semptomların giderilmesinde doktor ilaç tedavisi önerebilir.

Örnek bir kişilk bozukluğu:

Bipolar Bozukluk (Çift Kutuplu rahatsızlık):

Depresyon, mani ve karışık belirtilerin sürekli tekrarlandığı ciddi bir rahatsızlıktır. Bu krizler kişinin ruh halinde, enerjisinde ve davranışlarında büyük değişimlere yol açar ve kişinin normal sağlıklı biri gibi hareket etmesine engel olur.

Mani Belirtiler:

Ruh halinde ani değişimler. Ya aşırı derece kızgın ve sinirli yada aşırı derecede uyuşmuş ve hatta sersemlemiş.

Aşırı derecede kendine güven; mükemmellik

Vücud enerjisinin artması

Uyku ihtiyacının azalması. Hiç uyumadan ya da çok az uyku ile günlerce yorulmadan devam edebilmek.

Konuşma seviyesinde artış. Hızlı ve çok konuşur. Sürekli konu değiştirir, araya girmek ya da cevap vermek imkansızdır.

Aşırı derecede dikkatin dağınık olması. Bir konudan başka bir konuya sürekli değişir.

Aşırı seks ihtiyacı. Seks ile ilgili duygu, düşünce ve davranışlarda artış yaşanır.

Fiziksel rahatsızlık

Riskleri umursamamak ve aşırı derecede riskli aktivitelere katılmak ya da riskli davranışlar yapmak

Depresif Belirtiler:

Sürekli mutsuz ve gergin ruh hali

Daha önce zevk aldığı aktivitelere karşı ilgisizlik

İştahında ve kilosunda gözle görülür büyük değişiklikler

Uyumakta zorluk ya da çok fazla uyuma

Fiziksel coşku ya da hareketlerde aşırı yavaşlama

Enerji kaybı

Gereksiz suçluluk hissi ya da kendini değersiz hissetme

Konsantre olmakta zorluk

Ölümü ve intiharı tekrar tekrar düşünmek

Mani ve depresyon belirtileri gençlerde ve çocuklarda kendilerini çeşitli farklı şekillerde gösterirler. Örneğin Mani gençlerde daha çok sinirlilik ve zarar verici patlamalar olarak ortaya çıkar ve ender olarak uyuşukluk görülür. Depresyon ise fiziksel şikayetler olarak ortaya çıkabilir örneğin baş ağrısı, karın ağrısı, aşırı yorgunluk, okuldan kaçma ya da başarısız olma, evden kaçma, sinirlilik, şikayet etmek, açıklanamayan ağlama krizleri, izole olmak, iletişim problemi yaşamak ve hata yapmaya yada reddedilmeye karşı aşırı derecede hassasiyet. Diğer belirtiler alkol, uyuşturucu kullanımı ve insan ilişkilerinde zorluk yaşamak olarak sayılabilir.

Araştırmalar bipolar hastalıkların çocuklukta ya da ergenlik çağının ilk zamanlarında başladığını göstermektedir. Çocuk ya da genç depresyonda olduğuna dair belirtiler gösteriyorsa, aşırı sinir krizleri yaşıyorsa ve ruh halinde sürekli değişim oluyorsa bir psikiyatrist ya da psikolog tarafından incelenmesinde fayda vardır.

Bipolar Bozuklukta Tedavi

Bipolar hastalığı olan çocuklarda ve gençlerde ilaç tedavisi henüz araştırma aşamasında olduğu için daha çok konuşmaya dayalı tedavi uygulanır. Büyüklerde ise temel tedavi yöntemi ruh halini düzenleyen ilaç kullanımıdır. Böylece tekrar eden mani ve depresif krizlerin önüne geçilir.

7/24 Psikolojik Danışmanlık merkezi 0533 373 81 23

(Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, doktor veya muayene yerine geçmez. Herhangi bir sorununuz varsa bir uzman psikiyatrist, psikoterapist veya psikologdan mutlaka yardım alınız)

Assoc Prof Dr Ekrem Çulfa

0533 373 8123

ekremculfa@hotmail.com