ÇOCUK VE ERGENLERDE OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK

Sevgili okurmerhaba,

Çocuk ve ergen obsesifkompulsif bozukluğu incelemek istediğimizde, erişkinlerle kıyaslandığında, bazıfarklı yanlar görülebilmekte, çocuk ve ergenlerde obsesif kompulsif bozukluk geneldeaile çatışmaları, sosyal çekilme ve okulda başarısızlığa yol açmakta ve çocuklarrahatsızlıklarına aile bireylerini ve arkadaşlarını katabilmektedirler.

Son zamanlarakadar obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) çocuk ve ergenlerde nadir görüldüğüneinanılırken, yeni çalışmalar bu bozukluğun sanıldığı kadar seyrek olmadığınıgöstermektedir.

Önemli birdetay şudur ki , özellikle ergenlerde obsesif kompulsif bozukluğu erkenbaşlangıçlı şizofreniden ayırmakta güçlükler olabilmektedir.

En erkenbaşlama yaşı 7, ortalama başlama yaşı 10.2  olup, OKB’nin erkek çocuklarda kızlardan dahasık görüldüğü ve bu erkek çocukların aile üyelerinden birisi OKB veya tourettesendromlu olabilmektedir.

Bir okb’liçocuğun şu sözleri  bu kişilerinyaşadıklarını daha iyi anlamamızı sağlayabilir: “Aklıma kötü işler yapan insanlar, kötüdüşünceler geliyor, o zaman huzursuz oluyorum. Bunlar aklıma geldiğimde nehareket yapıyorsam, bu düşünce ve hayaller aklımdan çıkana dek o hareketitekrarlıyorum. Örneğin bu düşünce sırasında otururken kalkmışsam, süreklioturup, kalkıyorum, kapıdaysam girip çıkıyorum veya giyinip soyunuyorum”.  Tekrarlayıcı davranışlar kişinin aklındaoluşan sıkıntının giderilmesi için kullanılır. Sıkıntı veren düşünceler ise birçok konu hakkında olabilir.

OKB olan çocuk ve ergenlerde en sık görülen obsesyon; yetişkinlere benzerşekilde kirleme ve mikrop bulaşma korkusu olup, sevdiği kişilere zarar geleceğikorkusu, simetri ve düzen, saldırganlık, cinsellik ve dinle ilgili obsesyonlardiğer sık görülen obsesyonlardır.

OKB’li gençlerde en sık rastlanan semptomlar , yıkama; banyo yapma veyatemizlik (%85); tekrarlayan ritüeller (%51); aşırı kontrol etme (%46) vekirletici şeylerle temastan kaçınmayı sağlayan tekrarlamalardır. (%23).

Bir çok ergenzamanla belli semptomların uzunzaman devam edipi sonra başka bir şekle dönüştüğünübildirmişlerdir. Örneğin bir çocuk, sayma ritüellerinden yıkama ritüeline  geçerken, daha sonraki bir dönemde sadeceobsesif düşüncelerden şikayetçi olabilir

Obsesif çocuklar erişkinlerden farklı olarak belirtilerine ailelerini deortak edebilir. Bu durumlar aileleri de zorlayıcı faktörlerdendir.

Yaygın obsesyon ve  kompulsiyonlarise;

Kirlenme---àYıkama

Kendi veya başkalarını zarar görmesi--à Tekrarlama

Agresif temalar--à Kontrol etme

Seksüel temalar---à Dokunma

Vicdan---àDin Sayma

Yasaklanmış düşünceler---à Düzenlilik ve düzenleme

Simetri dürtüsü---à istifçilik

Anlatma, sorma, günah çıkarma gereksinimi ---àDua etme’dir.

Yazan: Klinik Psikolog Fulya Beyribey