Ekrem Çulfa
Birçok kişi hayatı boyunca travmatik bir olaya (ölüm, afet, ciddi bir hastalık, saldırı, vs.) şahit olmuştur veya böyle bir olayı bizzat yaşamıştır. Travmatik bir yaşantıdan sonra verilen stres tepkileri, anormal bir duruma verilen normal tepkilerdir fakat çoğumuz genellikle kendiliğimizden iyileşebiliriz. Bazılarımız ise verdikleri stres tepkisi süresinin uzaması, artması ve kişinin işlevselliğini bozması ile birlikte bu travmatik yaşantı sonrasında gelişen yoğun stres nedeniyle kaygı bozukluğu yaşar hale gelebilir. Bu durumun adı “Travma Sonrası Stres Bozukluğu” dur. Bu rahatsızlığı anlamak için önce travmanın ne olduğunu iyice kavramak gerekir. Hayatın doğal akışında bozulmaya yol açan yaşantıları “travmatik” olarak değerlendirebiliriz. Bu travmatik yaşantılar genelde kontrol edilemeyen ve önceden tahmin edilemeyen, bireyin ruhsal ve bedensel bütünlüğünü tehdit eden, kayıp ve yaralanmaya neden olabilen, bireyde çaresizlik, dehşet ve korku gibi duygular uyandıran ve hayati tehdit içeren durumlardır. Yangın, deprem, sel gibi doğal afetlerin yanında tecavüz, istismar, kazalar, kronik ve ölümcül hastalıklar da bu yaşantılara örnektir. Travma Sonrası Stres Bozukluğunu anlayabilmek için rahatsızlığın belirtilerine hakim olmak gerekir. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz: - Travmatik olayın sürekli hatırlanması, zihinde canlandırılması, - Olayı anımsatan herhangi bir uyaran karşısında (kişi, mekan, aktivite, obje, vs.) yoğun sıkıntı hissi/bu uyaranlardan kaçınma, - Travma içerikli kabuslar, korku, - Travmatik yaşantıyla ilgili önemli detayların hafızadan silinmesi, - O an bulunan ortamdan kopukluk, - Odaklanma problemi, - Dış dünyaya karşı ilgi kaybı, - Kendisi ve dış dünya ile alakalı olumsuz genellemeler, - Ani sesler karşısında irkilme, - Öfke, - Uyumada güçlük, Travmatik olayı takip eden bir ay içerisindeki tepkiler, akut stres tepkileridir fakat bu tepkiler bir ay sonrasında da devam ediyor ise ve düzeyinde artış varsa Travma Sonrası Stres Bozukluğu tanısı gündeme gelmelidir. Travma Sonrası Stres Bozukluğunun tedavisinde erken teşhis ve tedavi çok büyük önem taşır. Bozukluk ne kadar erken teşhis edilir ve tedaviye başlanırsa, iyileşme şansı ve hızı da o derecede artar. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), Maruz Kalma Terapisi, EMDR gibi terapiler ve/veya ilaç tedavisi ile rahatsızlığı yenmek mümkündür. Bireyin tüm hayatını etkileyen Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtilerini sizin veya bir yakınınız da gösterdiğinizi düşünüyorsanız en kısa zamanda psikolojik destek almanız büyük fayda sağlayacaktır. Sağlıklı ve huzurlu günler dilerim. Psikolojik Danışman Ekin Cansın Sofracıoğlu
ekremculfa@gmail.com
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın
Yazarın diğer yazıları
TOPLU İNTİHARLAR - FAMILICIDE KAVRAMI
- 10/12/2019
Çok sayıda insanın birlikte veya aynı nedenle kendi yaşamlarına son vermesi toplu intihar olarak adlandırılır. Son dönemde ülkemizde yaşanan “siyanürle intihar eden aile” vakaları da familicide terimi altında incelenebilir.
UÇUŞ KORKUSU (Aviofobi) ile BAŞETMEK
- 07/12/2019
Sadece 4.5 milyonda bir kaza riski olan uçak yolculuğundan korkabilmemizin nedeni aslında karada yaşamaya alışık olmamızdan kaynaklanıyor. Uçmak için evrimleşmedik ve uçarken bunu bir yabancı gibi deneyimliyoruz.
KADINA ŞİDDET ve ETKİLERİ
- 03/12/2019
Dünya Sağlık Örgütü şiddeti, “sonucunda yaralanma, ölüm, psikolojik hasar, gelişimi bozma gibi zararlar veren ya da verme potansiyeli olan şekilde başka biri, gruba, ya da topluma karşı fiziksel gücün bilinçli ve kasıtlı kullanımı” şeklinde tanımlar.
ÖFKEYİ TANIMAK ve KONTROL ETMEK
- 25/11/2019
Öfke duygusunun ortaya çıkışı, doyurulamamış istekler ve karşılanamamış beklentilerden kaynaklanır. Yetersizlik, korku, kaygı, anlaşılamama ve yalnızlık gibi duyguların anlaşılması, paylaşılması ve doyurulması gerekir.
Alkol Bağımlısı Yakınlarına Tavsiyeler
- 17/11/2019
Tüm vücutta en çok beyin hücrelerini etkileyen alkol bağımlılığı hayati risk taşıyor. Anti-sosyal Kişilik Bozukluğu, Depresyon, Borderline gibi rahatsızlıklara eşlik edebildiği gibi tek başına da toplumda oldukça sık görülüyor.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk
- 17/11/2019
Toplumda oldukça sık karşılaşılan Obsesif-Kompulsif Bozukluk, takıntılı düşüncelerin günlük yaşamı etkileyecek hale gelmesi ve günlük aktivitelerimizi kısıtlaması durumunda konulan bir teşhistir.
Ergen Psikolojisi
- 17/11/2019
Doğduğundan beri ebeveyn yönetimi ve etkisi altında olan, hatta anne-babasına hayranlık duyan birey, ergenlikle birlikte başkaldırmaya ve ailesiyle çatışmaya başlar. Ailedense çevre ve arkadaşlarının onayı birey için daha fazla önem taşımaya başlar.
Ergenlik Psikolojisi
- 12/11/2019
Doğduğundan beri ebeveyn yönetimi ve etkisi altında olan, hatta anne-babasına hayranlık duyan birey, ergenlikle birlikte başkaldırmaya ve ailesiyle çatışmaya başlar. Ailedense çevre ve arkadaşlarının onayı birey için daha fazla önem taşımaya başlar.