Ekrem Çulfa
ÖĞRENİLMİŞ İYİMSERLİK ÇARESİZLİK ÖĞRETİLEBİLİYORSA POZİTİF BAKIŞ AÇISI DA
ÖĞRETİLEBİLİR Mİ? ‘’Öğrenilmiş çaresizlik’’ teorisiyle bilinen Martin Seligman,
Amerikalı bir psikolog, 20yi aşkın kitabın yazarı ve “Öğrenilmiş İyimserlik”
kuramının da yaratıcısıdır. Aynı zamanda Pozitif Psikolojinin kurucusu olarak
ta tanınır. ‘’Psikoloji yalnızca
tıp bilimi, ya da sağlıksız şeyleri iyileştirmek değildir. Eğitimle, işle,
evlilikle hatta sporla alakalıdır. Benim görmek istediğim şey psikologların,
insanların her alanda güçlenmeleri için yardımcı olmaya çalışmalarıdır’’ Martin
Seligman Öğrenilmiş çaresizlik, bireyin hoşuna gitmeyen bir uyaranla
defalarca karşılaşması ve artık bundan kurtulamayacağına inanıp çabalamaktan
vazgeçmesi ile oluşur. Bu teori, içinde bulundukları durumu değiştiremeyeceklerine
inanmış insanları tanımlamada kullanılır. Kafanızda şekillenmesi açısından küçük bir örnek vermek
gerekirse; Filler daha yavruyken, kalın bir zincirle bacağından bir
direğe bağlanır. Önceleri hayvan kaçmaya çalışır ama ne kadar uğraşırsa
uğraşsın ne zinciri koparabilir ne de direği yerinden oynatabilir. Fil yavrusu
ayağında zincirle büyür ve kaçamayacağını kabullenir. Özgürlük kavramını
yitirir. İşte bu noktada ayağındaki zincir çözülür ve yerine konulan ince bir
halatla birkaç santimetre boyunda tahtadan bir çubuğa bağlanır. Fil, bu
koşullarda kolaylıkla kaçabilecek olmasına rağmen olduğu yerde kalır. Çünkü
hâlâ var olduğunu sandığı zincirini asla kıramayacağına inanır. Fil büyüyünce
ipten kurtarılır. Ama artık o alanın dışına çıkamayacağını öğrenmişti. Bunun tersine “Öğrenilmiş iyimserlik” ise bir işi başarmanın mutlaka bir yolunun
olduğuna inanmak, yaşanan başarısızlığı geçici bir durum olarak görmek ve
sorunlara çözüm geliştirmek için hamle üzerine hamle yapmak üzerine kurulu bir
zihin durumudur. Çözüm odaklı ve analitik olarak olaylara bakabilmektir.
‘’Nasıl ‘’ sorusunu sorarak, mevcut durumlara karşı dayanıklı, çözüm üreten ve
pozitif bir bakış açısı gösterebilme halidir. Ne yaparsam yapayım bu sorunun üstesinden gelemem, diyen bir
zihin yapısı yerine, hangi kaynaklarımı kullanarak mevcut durumdan çıkabilirim
yaklaşımını geliştirebilmektir. Bu yazıyı okuyan bazılarının ‘’can çıkmadan huy çıkmaz’’
dediğini duyar gibiyim. Haklısınız, insanların kişilik özellikleri farklılık
gösterir. Bununla birlikte bu özellikler geliştirilebilir, güncellenebilir, yeni
özellikler öğrenilebilir. Kişi yeter ki, iyimser bir bakış açısının hayatına
katacağı dayanıklılığı, gücü ve zenginliği fark edebilsin. Martin Seligman iç sesimizi ve düşüncelerimizi kontrol
etmeye alışmak adına bize kolay bir egzersiz öneriyor. Buna göre, en azından
kendimizi iyimser düşünmeye alıştırana dek zorlu durumları ve bunlara karşın
aklımıza gelenleri kağıda dökmek, düşüncelerimizi kontrol etmek için faydalı
bir yol olabilir. Çünkü yazmak, zihnin fotoğrafını çekmek gibidir ve çok iyi
bir farkındalık çalışmasıdır. KÖTÜMSERLİKTEN
İYİMSERLİĞE DOĞRU 5 ADIM 1. Olumsuz durumun ne olduğunu yazın: Çarpıtmadan,
olabildiğince sade bir şekilde olumsuzluğu kağıda geçirin. 2. Olumsuzluk karşısındaki düşünce ve inançlarınızı yazın:
Sevgiliniz günaydın mesajını her zaman ki saatinde değil de bir saat geç yazdıJ veya müdürünüz bir
diğer iş arkadaşınızla konuşurken size doğru baktı. Aman Allahım ve bu günkü
toplantıyı da erteledi. Ne düşünürsünüz? 3. Sonuçları yazın: Sizde kalan duygu ne oldu ve olumsuzluğa
nasıl tepki verdiniz? Ne hissediyorsunuz? 4. İnançlarınızı gözden geçirin ve tepkinizi nasıl
etkilediğini değerlendirin. Gününüz bundan nasıl etkilendi. Kendinizi berbat mı
hissediyorsunuz? Yaşam enerjinize o an 10 üzerinden bir puan vermiş olsanız bu
kaç olurdu. Farklı düşünebilseydiniz, sonuçlar veya uzun süren his
farklı olur muydu? 5. Kötümser düşünceleri kafanızda yeniden çerçevelendirmeye
odaklanın: Yukarıda yarattığınız kötü senaryoyu ve kader kurbanı olduğunuz
inancını bir kenara bırakıp, alternatif nedenler düşünmeye çalışın. Müdürünüz
ya da sevgilinizin bunları yapmak için başka bir sebebi olabilir mi? Bir diğer
deyişle, beyin fırtınası yapın ve sizi daha sakin, daha yetkin hissettirecek
düşünceleri bulmaya çalışın. Bunu başarabildiğinizde ve kendi içinizde bu duruma ikna
olduğunuzda yaşam enerjinize yeniden bakın. Olumlu düşünüp olayın diğer pozitif
senaryolarını fark edebildiğinizde yaşam enerjinizi 10 üzerinden kaç olarak
hissediyorsunuz? İki düşünce arasında ki yükselmenin verdiği enerjiyi fark
edin. Bu çalışmayı yaparken, doğru ve derin nefesler almayı
unutmayın. İyimser bir bakış açısı kazanmanın hayatınızda ki pozitif
etkilerini deneyimlemek ve yepyeni bir hayata adım atabilmek için bol bol
ilgili kitaplar okuyun. Her şeyden önce de OKUMANIZ GEREKEN İLK KİTABI YANİ
KENDİNİZİ OKUYUN VE TANIYIN. İhtiyacınız olanın farkına varın. Tüm bunları yaparken iyi bir yol arkadaşına ihtiyacım var
diyor iseniz, iyimser bakış açısını öğrenmek ve hayata pozitif bir pencereden
bakabilmek için profesyonel bir destek almaktan çekinmeyin. Çünkü tek ve
biricik olan bir hayatımız var. Yüksel Köksal Yaşam Koçu/Aile Danışmanı 0 535 4336620 0 533 3738123
0 216 3476003
yukselkoksal10@gmail.com
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın
Yazarın diğer yazıları
BERTRAND RUSSELL’IN ‘MUTLU OLMA SANATI’ İSİMLİ KİTABINDAN ÇIKARILACAK 6 DERS
- 05/04/2019
Tarihin en büyük filozoflarından Bertrand Russell’ın aykırı kitaplarından ‘Mutlu Olma Sanatı’, ufkunuzu geliştirip bakış açınızı değiştirecek yaklaşımlar sergiliyor. İ
ANNELİK VE CİNSELLİK İKİLEMİNDE YANLIŞ BİLİNEN KONULAR
- 31/03/2019
Anne olmak isteyen kadınlar farklı nedenlerle doğal ilişki içinde çocuk sahibi olamayabilirler.
CİNSELLİK KADINLARIN ANLAM DÜNYALARINDA FARKLI BİR KÖŞEYE OTURUR
- 31/03/2019
Modern toplumlarda kadınlar için cinselliğin anlamı da farklıdır.
ÖZGÜVEN EKSİKLİĞİ VE KURTULMA ÖNERİLERİ
- 09/03/2019
Toplumda çok fazla önemsenmiyor ama özgüven eksikliği çocuk yaşlarda başlayıp yetişkin dönemde; depresyon ve sosyal fobi gibi rahatsızlıklara yol açabiliyor.
Pedagojide güvenli bağlanma nedir?
- 22/02/2019
Çocukların kimliklerini oluşturabilmesi, benliklerini tanıyabilmesi ve karakterini zarara uğratacak tehlikelerden korunabilmesi için en önemli yapı güvenli bağlanma köprüsüdür.
DUYGUSAL VE FİZİKSEL İHTİYAÇLARIMIZ İLİŞKİLERİMİZİ NASIL ETKİLER?
- 10/02/2019
İhtiyaçlarımız bizi motive eder, yönlendirir ve harekete geçirir. Var olan enerjimizi ihtiyaçlarımızı tatmin etmek için harcarız.
HAYATINIZIN AŞKINI BULAMAMANIZIN ALTINDA YATAN 5 SEBEP
- 04/01/2019
Hayatınızın Aşkı Diye Bir Şey Aslında Hiç Yoktur
AYNA HASTALIĞI: DİSMORFOFOBİ
- 03/11/2018
Dismorfofobi olarak da bilinen beden dismorfik bozukluğu, dünya çapında sıkça görülen şiddetli bir zihinsel rahatsızlıktır.
BİÇTİĞİNİ BEĞENMİYORSAN EKTİĞİNE BAKACAKSIN
- 27/01/2018
Geçen gün yakışıklı bir delikanlı ile tanıştım, 12 yaşlarında olmasına rağmen lise çağlarındaymış gibi olgun ve mükemmel bir delikanlı. Annesi ANA-BABA FARKINDALIĞI eğitimi sınıflarımdan birindeydi ve en heyecanlı öğrencilerimdendi.
Devamı